معناشناسی صفات قرآن در قرآن با تأکید بر آراء مفسران

قرآن مهمترین منبع دینی و متنی مقدس است که در آیات متعددی، به عناوین و اوصاف مختلفی نامبردار گشته و چهار عنوان (قرآن،کتاب، فرقان و ذکر) از جمله عناوین مشهور و مورد اتفّاق نظر اکثریت قرآن پژوهان می باشد. چون هر کدام از عناوین مذکور در آیاتی، مفهومی وصفی داشته اند از این رو در شمار نام های منقول مورد بررسی قرار می گیرند. در کنار عناوین گوناگون، قرآن به اوصاف متعدد و مختلفی نیز در قرآن معرفی شده که بنابر دیدگاه و نقلِ قرآن پژوهانِ برجسته شیعه و سنّی، هر کدام از این اوصاف دارای فلسفه خاصی بوده و بر بُعدی از ابعاد وسیع و بیکران این کلام الهی دلالت دارند، بر همین اساس در بخش های مختلفی که هر کدام بر بُعدی از ابعاد قرآن دلالت دارند؛ مورد معنا شناسی به روش کلی، قرار می گیرند. از طرفی ملاحظه می شود که اوصاف قرآن در بسیاری از آیات، وصف امور مختلف و متعدد دیگر واقع شده اند که باعث می شود بحث اشتراک به میان آید که با بررسی و چینش موصوفات این اوصاف بر اساس معیارهای که در اشتراک لفظی و معنوی به دست آمده، روشن می شود که اوصاف قرآن دارای اشتراک معنوی می باشند به این معنا که یک مفهوم کلی دارای مصادیق متعدد هستند که با یکدیگر رابطه برقرار می کنند؛ گرچه هر یک از این معانی، ویژگی هایی دارد که دیگری از آن عاری است ولی در نهایت همه این معانی و مصادیق را یک اشتراک معنایی پیوند می دهد به گونه ای که هر وجه معنایی، مصداقی برای آن مفهوم کلی می شود و این ویژگی با کثرت بطون آیات سازگاری دارد، در نتیجه اعجاز قرآن را در ناحیه لفظ و معنی بیشتر از اشتراک لفظی آشکار می سازد.